• 2945 Wejścia
• 864 Pobrań

Kaplica pw. św. Jerzego w Dobrym Mieście zlokalizowana w północnej części miasta, niefortunnie przy ruchliwej ul. Wojska Polskiego, będącej główną drogą prowadzącą z Olsztyna do Lidzbarka Warmińskiego oraz przejścia granicznego w Bezledach.
Została wybudowana pod koniec XVIII w. w miejscu nieistniejącego zespołu szpitalnego pw. św. Jerzego. W architekturze kaplicy widać wyraźnie cechy rodzimego baroku z adaptacją elementów renesansu północnego w partii szczytu wschodniego. W sylwetce ogólnej czytelne jest nawiązanie do ceglanej architektury barokowego kościoła odpustowego w pobliskim Międzylesiu Lidzbarskim, którego kaplica wydaje się być zminiaturyzowaną wersją.
Jest to budowla ceglana, nietynkowana, na rzucie wydłużonego prostokąta, zamknięta dachem dwuspadowym, pokrytym karpiówką. Elewacja główna artykułowana otworem okiennym na osi oraz belkowaniem, zamknięta wolutowym szczytem zwieńczonym profilowanym cokołem, z niszą zakończoną łukiem odcinkowym mieszczącą krucyfiks. Od strony południowej niewielkie wejście zamknięte łukiem pełnym, prowadzące do niewielkiego wnętrza pokrytego tynkowanym sklepieniem krzyżowym na żagielkach. W środku kapliczki znajduje się rzeźba przedstawiająca św. Jana Nepomucena z końca XVIII w.
Stan kapliczki można określić jako zły. W strukturze występują liczne spękania muru oraz naruszenie konstrukcji budowli przy ogólnym zawilgoceniu ścian. Sporo zwietrzałych i silnie zabrudzonych cegieł, z wypłukaną miejscowo zaprawą, jak i ubytków w tynku oraz zniszczonych, zbutwiałych elementów konstrukcji dachowej. W przeciągu ostatnich lat doszło do zawalenia cokołu wieńczącego szczyt główny. Dodatkowym mankamentem jest niezbyt fortunne położenie obiektu w bliskości (ok. 35 cm!) od głównej ulicy, co naraża kaplicę nie tylko na działanie wstrząsów i wibracji, ale również na ryzyko kolizji samochodowej. Warunki lokalizacji w oczywisty sposób nie będą w najbliższej przyszłości sprzyjać ekspozycji widokowej kaplicy zarówno z perspektywy, jak i z bliska. W podejmowanych działaniach konserwatorskich należałoby przede wszystkim uwzględnić generalny remont obiektu z wzmocnieniem i spięciem popękanych murów, zabezpieczeniem sklepień uzupełnieniem zapraw, jak i rekonstrukcją partii szczytu i belkowania oraz polichromii. Do tego czasu priorytetem powinny stać się prace zabezpieczające w postaci m.in. połatania dachu, wymiany zniszczonych, zbutwiałych lub grożących zawaleniem elementów więźby dachowej, jak i odwilgocenia budynku i założenie systemu odwadniającego. Inną pilną potrzebą, która niestety z racji umiejscowienia kaplicy nie rokuje szybkiej realizacji, jest powiększenie obszaru ochronnego i ekspozycyjnego kapliczki względem ruchliwej ulicy. Należałoby wprowadzić formę barierek ochronnych poprzedzających kaplicę w celu zabezpieczenia przed ewentualną kolizją i wyznaczenia bezpiecznego toru jazdy.
Najlepszym rozwiązaniem byłoby jednak rozebranie kapliczki i ponowne jej postawienie w dobrze eksponowanym i bezpiecznym (kolizja z drogą!) miejscu. Bardzo interesująca forma architektoniczna tej kaplicy zasługuje na tę nietypową formę ochrony.
Ponadto należy uwzględnić w kontekście ochrony szeroko rozumianego krajobrazu kulturowego następujące działania i przeciwdziałania:
• ochronę ekspozycji krajobrazowej kapliczki poprzez m.in. redukowanie elementów chaotycznych, takich jak wysokie lub prefabrykowane płoty, stragany, wiaty, garaże, szyldy reklamowe, parkingi czy źle zakomponowana zieleń
• odtwarzanie historycznych założeń zielonych nowymi nasadzeniami w gatunkach pokrewnych długowiecznych (dąb, jesion, lipa, klon)
• prowadzenie działań w zakresie poprawy estetyki najbliższych budynków, ze szczególnym uwzględnieniem historycznych materiałów budowlanych i skali zabudowy

Autor opisu: Maurycy H. Domino
Prawa do opisu: CC BY-NC-SA 3.0 PL http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/pl/legalcode

Kapliczka w Dobrym Mieście - własność Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad - Oddział w Olsztynie
Prawa do wizerunku cyfrowego: CC BY 1.0 https://creativecommons.org/licenses/by/1.0/deed.pl