autor: Joseph Konopka
obraz: „Sunbather # 7”, 1966 r.
akryl na płótnie, wym. 123 x 125 cm
Joseph Konopka urodził się w 1932 roku w Filadelfii jako potomek polskich imigrantów, zmarł w 2013 roku. Już jako nastolatek przejawiał talent i zainteresowanie sztuką – w latach czterdziestych ukończył korespondencyjny kurs malarstwa, następnie został absolwentem uczelni Cooper Union oraz uczęszczał na zajęcia Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku. W początkach lat 50. zaczął pracować w telewizji jako pomocnik scenografa, by już w 1955 r. stać się samodzielnym projektantem dekoracji. Niewiele później powołany został na dwuletnią służbę do armii, gdzie pracował jako wojskowy ilustrator. Dostał również posadę w Biurze Wojskowym Białego Domu, gdzie projektował i wykonywał kartki okolicznościowe i zaproszenia, doradzając przy tym samemu prezydentowi Dwightowi Eisenhowerowi. Po spełnianiu swojego obywatelskiego obowiązku w armii Stanów Zjednoczonych powrócił do telewizji i rozpoczął pracę w NBC jako malarz scenografii. Pod koniec lat sześćdziesiątych zaczął wystawiać swoje prace. W czasie długiej kariery otrzymał wiele nagród i wyróżnień, przez ponad dekadę sprawował również funkcję prezesa Związku Artystów New Jersey. Brał udział w produkcji najbardziej znanych programów w historii amerykańskiej telewizji, jak choćby legendarnego talk-show „Late Night”, gdzie na przestrzeni lat współpracował z trzema prowadzącymi – Davidem Lettermanem, Conanem O’Brienem i Jimmym Fallonem. Był również autorem scenografii do wielu edycji konkursu „Miss America”. Nigdy nie przeszedł na emeryturę, pracował do samego końca.
Malarstwo Josepha Konopki podobne jest do fotografii. Artysta zresztą często wspomagał się przy pracy nad obrazami wcześniej wykonanymi zdjęciami. W swych kompozycjach, przypominających kadry filmowe, uwieczniał ulotne momenty – z pozoru nieistotne i błahe – pełne jednak podskórnej melancholii. Ameryka oczami Konopki to miejsce nieco odrealnione. Nieruchome, samotne postacie w sterylnych przestrzeniach, sprawiają wrażenie zawieszonych w czasie. Intymność scen w zetknięciu z chłodnym obiektywizmem ich przedstawienia, tworzy prawdziwie surrealistyczny efekt. Twórczość Konopki jest głęboko zakorzeniona w tradycji amerykańskiego malarstwa – artysta pełnymi garściami czerpie zarówno z gatunku hiperrealizmu, jak i nurtu „american scene painting”, którego czołowym przedstawicielem był m.in. Edward Hopper.
W zbiorach elbląskiego muzeum znajduje się kilka obrazów Josepha Konopki, jednym z nich jest „Sunbather #7” („Plażowiczka”) z 1966 roku. W charakterystycznym dla siebie, dużym, formacie (125x125cm) przedstawiona została opalająca się na leżaku kobieta. Są tu wszystkie cechy typowe dla jego malarstwa – osamotnienie postaci, statyczność, a także specyficzna paleta barw. To właśnie umiejętne użycie koloru i unikalna technika malarska składają się na rozpoznawalny styl Konopki. Artysta używał w swojej pracowni lamp emitujących silne, białe światło oraz różowych świetlówek – takie warunki powodowały, że barwy były czyste i wyraziste, jednocześnie przypominając nieco wyblakłą fotografię. Życiorys i kariera Josepha Konopki ożywiają w wyobraźni wielki amerykański mit, w którym Stany Zjednoczone to miejsce, gdzie każdy może osiągnąć wielki sukces i wejść na sam szczyt. Jego dzieła przypominają jednak, że na tym szczycie czeka często samotność i zagubienie.
Muzeum Archeologiczno-Historyczne, podobnie jak kilkanaście innych muzeów w Polsce otrzymało obrazy od samego autora, który pod koniec lat 90. wysłał propozycje przekazania swoich prac w darze. Jak sam argumentował – był bardzo dumny ze swoich polskich korzeni i w ten sposób chciał odwdzięczyć się swojej drugiej ojczyźnie i sprawić, żeby Polacy również mieli szansę zobaczyć jego dzieła.
Autor opisu: Michał Kozłowski, historyk sztuki
Źródło: Muzeum Archeologiczno-Historyczne, Elbląska Gazeta Internetowa portEl.pl https://www.portel.pl/kultura/plazowiczka-josepha-konopki-historia-jednego-przedmiotu-cz-115/103793
Prawa do wizerunku cyfrowego: CC BY 1.0 https://creativecommons.org/licenses/by/1.0/deed.pl
Data archiwizacji | 13 czerwca 2019 (13.06.2019) |
Datowanie | 1966 r. |
Kategoria | Zbiory muzealne |
Rodzaj | akryl na płótnie |
Sygnatura | nr inw. ME/540/MR |
Właściciel | Muzeum Archeologiczno - Historyczne w Elblągu |
Strona www | www.muzeum.elblag.pl |