Powstało we wrześniu 2016 roku z potrzeby poznawania lokalnej historii, pasji, miłości do Braniewa. Jest to pierwsza po wojnie oficjalna placówka muzealna w tym mieście.

Muzeum Ziemi Braniewskiej działa w budynkach dawnego zespołu Hosianum w Braniewie. Do jego otwarcia przyczyniły się wspólne działania Towarzystwa Miłośników Braniewa, Starostwa Powiatowego i Kurii Metropolitarnej w Olsztynie.

W Muzeum można oglądać wystawy stałe i czasowe, wszystkie dotyczą Braniewa i najbliższych okolic, odbywają się tu zajęcia edukacyjne, pokazy filmów, można dostać najnowsze publikacje związane z Ziemią Braniewską.