• 7936 Wejścia

Jednym z najstarszych obiektów Muzeum Budownictwa Ludowego – Park Etnograficzny w Olsztynku, jest prezentowany XVIII – wieczny wiatrak typu "koźlak" translokowany w 1974 r. ze wsi Wodziany z gminy Małdyty w powiecie ostródzkim. Prezentowany typ konstrukcyjny jest najstarszym znanym typem wiatraków, które trafiły na tereny Warmii i Mazur wraz z zakonem krzyżackim.

Wykonana w słupowo-szkieletowej konstrukcji, dwukondygnacyjna bryła wiatraka z dwuspadowym dachem z naczółkiem od strony 4 skrzydeł, osadzona jest na potężnym pionowym słupie, który u dołu zamocowany jest w podstawie zwanej "kozłem". Tworzą go dwie pary krzyżujących się podawlin oraz usztywniające słup zastrzały. W ścianie przeciwnej do skrzydeł wiatraka umieszczono prostokątne wejście z przybudówki ze schodami. Dzięki umieszczonemu w tej ścianie tzw. "dyszlowi", możliwe było obracanie całym budynkiem wokół osadzonego w koźle słupa i ustawienie skrzydeł wiatraka w kierunku wiatru. W oszalowanych i olistwowanych ścianach, na każdej kondygnacji znajdują się zamykane od środka okrągłe okienka. Wnętrze wiatraka wypełniają mechanizmy i urządzenia niezbędne do prawidłowego przebiegu procesu przemiału zboża, a więc m. in.: złożenie kamieni młyńskich, dźwig służący do ich podnoszenia oraz koło paleczne, które przenosiło obroty ze skrzydeł wiatraka na pionowe wrzeciono poruszające kamieniami młyńskimi.


Literatura:
"Muzeum Budownictwa Ludowego Park Etnograficzny w Olsztynku. 100 lat", Red. E. Wrochna, Olsztynek 2013
Karta ewidencyjna zabytku architektury z zasobów Muzeum Budownictwa Ludowego Park Etnograficzny w Olsztynku