• 1311 Wejścia

Średnica: 55 mm
Mennica: Jones Herff

Helena Pilejczyk - łyżwiarka szybka, zawodniczka klubów elbląskich: Stali, Turbiny i Olimpii, wielokrotna mistrzyni Polski, która ustanowiła ponad 40 rekordów Polski, zdobywczyni tzw. małego wicemistrzostwa świata z Ӧstersund w 1960 r., ale przede wszystkim zdobywczyni brązowego medalu na VIII Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w Squaw Valley w USA 21.02.1960 r. w łyżwiarstwie szybkim na dystansie 1500 m. Uzyskując swój rekord życiowy na tym dystansie - czas 2:27,1 – przegrała jedynie ze swoją koleżanką z klubu Elwirą Seroczyńską (2:25,7) i radziecką panczenistką Lidiją Skoblikową (2:25,2), która wówczas ustanowiła nowy rekord świata.

Przyszłą olimpijkę „wypatrzył” wśród lekkoatletów i przekonał do rozpoczęcia treningu łyżwiarstwa w wieku 22 lat, inicjator łyżwiarstwa szybkiego w Elblągu, trener Stali Elbląg – Kazimierz Kalbarczyk. To pod jego opieką sięgnęła ona później po olimpijski brąz. Mało brakowało, a Polki w ogóle nie wystartowałyby w olimpiadzie. Krajowi działacze początkowo nie chcieli dopuścić do wyjazdu reprezentantek, uważając to za stratę pieniędzy przy jednocześnie nikłej szansie na konkurowanie ze światową czołówką. Zmienili oni zdanie dopiero po zdobyciu przez Pilejczyk drugiego miejsca na Mistrzostwach Świata w Ӧstersund w 1960 r. na dystansie 1000 m. To właśnie po tym zwycięstwie największe nadzieje na wygraną wiązano z dystansem 1000 m, gdzie ostatecznie na olimpiadzie Pilejczyk zajęła 5 lokatę.

Za swoje zasługi dla polskiego sportu Helena Pilejczyk została odznaczona m. in. Srebrnym i Brązowym Medalem za wybitne Osiągnięcia Sportowe oraz Krzyżem Kawalerskim i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2002 r., jako elblążanka za rozsławienie i promocję miasta w kraju i na świecie uchwalą Rady Miejskiej w Elblągu otrzymała tytuł honorowego obywatela Elbląga.


Na awersie okrągłego brązowego medalu widnieje profil twarzy młodej kobiety, a w tle za nią profil młodego mężczyzny – mające symbolizować młodość Ameryki i świata. Profile te otacza inskrypcja „VIII OLYMPIC WINTER GAMES” (tłum. z ang. „VIII Zimowe Igrzyska Olimpijskie”).
W centralnej części skromnego rewersu widnieje pięć kół olimpijskich, które otacza inskrypcja „CITUS•ALTIUS•FORTIUS•PATINAGE” (tłum. z łaciny „SZYBCIEJ•WYŻEJ•SILNIEJ•ŁYŻWIARSTWO”). Tak dobrze obecnie rozpoznawane koła olimpijskie, po raz pierwszy umieszczono na medalach V Zimowych Igrzysk Olimpijskich w St. Moritz w 1948 r. Inskrypcja umieszczona na rewersie to sformułowana po łacinie podczas Igrzysk I Olimpiady w Atenach w 1896 r. słynna dewiza Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, oficjalnie zatwierdzona przez MKOL w 1913 r. Autorem dewizy będącej syntetyczną wykładnią olimpijskich zmagań jest dominikanin Henri Didon. Po raz pierwszy pojawia się ona na medalach zimowych igrzysk olimpijskich w Garmisch – Partenkirchen w 1936 r. i jest ozdobą medali kolejnych 4 olimpiad zimowych. Nazwa dyscypliny, za którą nagroda została przyznana, pojawia się na medalach olimpijskich od olimpiady zimowej w Grenoble w 1968 r.
Kształt, materiał i sposób zdobienia medali zimowych igrzysk olimpijskich podlega mniejszym restrykcjom niż medale olimpiady letniej. Ale dla ich odróżnienia np. na medalach olimpiady zimowej nie może pojawiać się zarezerwowany i obowiązkowy dla olimpiady letniej wizerunek greckiej bogini zwycięstwa Nike.

Prezentowany medal został przekazany przez Panią Helenę Pilejczyk do Muzeum Sportu i Turystyki, działającego w Centrum Olimpijskim, gdzie najprawdopodobniej, jak pozostałe pozostające w posiadaniu muzeum medale polskich olimpijczyków, uświetni Ścianę Chwały Polskiego Olimpizmu.

Po więcej zdjęć z prywatnego archiwum Pani Haliny Pilejczyk zapraszamy pod linkiem:
http://eswiatowid.pl/Pracowniadigitalizacji/Pracowniadigitalizacjiwyszukiwarkamateriałów.aspx?phrase=Z+archiwum+Heleny+Pilejczyk&type=5a&page=26

Literatura:

P. Banasiak, M. Polakowski, „Kolekcja medali olimpijskich w zbiorach Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie”, Warszawa 2016
Oficjalna strona Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego: https://www.olympic.org/olympic-medals


Zdigitalizowano i udostępniono dzięki uprzejmości Pani Heleny Pilejczyk