• 2535 Wejścia

Po klęsce kampanii wrześniowej w 1939 r., polski rząd na uchodźstwie przystąpił do budowy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Zgodnie z rozkazem Wodza Naczelnego gen. Władysława Sikorskiego 11 listopada 1939 r. we Francji sformułowana została 2. Dywizja Strzelców Pieszych. Na jego dowódcę wyznaczony został gen. Bronisław Prugar-Ketling. Nowopowstała jednostka w 67% składała się zamieszkałych we Francji Polaków i w 33% z uciekinierów z Polski. Po ataku Niemiec na Francję, odział polski został podporządkowany francuskiemu 45. Korpusowi Armijnemu i skierowany na front. W starciach pod Maiche, Damprichard, Trevillers i Saint-Hyppolite 18 i 19 czerwca 1940 roku, skutecznie powstrzymywał napór wroga. W nocy z 19 na 20 czerwca z powodu wyczerpania amunicji na rozkaz francuskiego dowódcy Korpusu Armijnego około 12 tys. polskich żołnierzy wraz z oddziałami francuskimi przekroczyło granicę ze Szwajcarią i tam zostało internowanych na okres 5 następnych lat.

Polscy żołnierze zostali podzieleni na około 100 obozów rozmieszczonych po całej Szwajcarii. Początkowo pracowali przy budowie umocnień polowych dla armii szwajcarskiej, a później również dróg o znaczeniu wojskowym. Z czasem internowani polscy żołnierze, stale starając się potajemnie zachować zdolność bojową, zaczęli prowadzić aktywną działalność na wielu polach. Zorganizowali kształcenie na poziomie podstawowym, zawodowym, średnim i wyższym. Swoją działalność prowadziły zespoły teatralne, chóry, orkiestry, powstawały dzieła plastyczne, ukazywała się prasa i książki. Internowanym żołnierzom towarzyszyli księża kapelani wojskowi, którzy odegrali ogromną rolę w organizacji systematycznej pracy duszpasterskiej i oświatowo-wychowawczej na terenie wszystkich obozów. Opiekowali się oni również grobami zmarłych w Szwajcarii internowanych żołnierzy. Wśród najprężniej działających tam duszpasterzy należy wymienić m.in., autora prezentowanego modlitewnika - Ks. Mjr Waleriana Święckiego.

To on nawiązał współpracę z księdzem biskupem von Streng, ordynariuszem diecezji Bazylei i Lugano, a za jego pośrednictwem później również z arcybiskupem Filipem Bernardini Nuncjuszem Apostolskim w Bernie. Przy ich poparciu, również finansowym, a także Akcji Katolickiej w Lucernie i Poselstwa Rzeczypospolitej Polskiej w Bernie, w latach 1940 – 1945 możliwy był druk ponad 30 wydawnictw w drukarni katolickiej Świętego Pawła we Fryburgu. Wydanie drugie „Modlitewnika Żołnierza Polskiego” wydrukowano w 1500 egzemplarzach. Wydawnictwo te, podobnie jak pozostałe, miało być rozdawane żołnierzom na kursach katolicko-społecznych w Szwajcarii. Część nakładu została również wysłana do Francji.


Literatura:
Ks. Walerian Święcicki, „Sprawozdanie z duszpasterstwa polskiego na internowaniu w Szwajcarii w latach 1940 – 1945”
T. Stempowski, „Polskie drogi przez Szwajcarię. Losy Żołnierzy 2. Dywizji Strzelców Pieszych 1940 – 1945 na fotografiach ze zbiorów Muzeum Polskiego w Rapperswilu”


Zdigitalizowano i udostępniono dzięki uprzejmości Pana Mirosława Melerskiego

Prawa do wizerunków cyfrowych: CC BY-NC-SA 4.0
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/legalcode.pl