• 284 Wejścia

Wymiary: wys. 30 cm;
Materiał: drewno, metal, tektura
Produkcja: firma Weltmeister w Klingenthal, Niemcy

Akordeon to instrument muzyczny, w którym źródłem dźwięku są tzw. stroiki przelotowe - podłużne, lekko zwężające się paski z elastycznego metalu, przymocowane szerszym końcem za pomocą nitu do metalowej ramki. Znajdują się one we wnętrzu miecha akordeonu, którego składanie i rozkładanie wytwarza prąd powietrza wprawiający je w drganie. Natężenie wydobywanego dźwięku zależy od siły z jaką poruszamy miech. Po obu stronach miecha, pod prawą i lewą ręką akordeonisty znajdują się chromatyczne klawiatury. Pod prawą ręką może być to klawiatura klawiszowa lub guzikowa, pod lewą ręką zawsze są to guziki. Lewa strona przeznaczona jest do grania akompaniamentu, prawa natomiast do tworzenia melodii. Dzięki takiej budowie instrumentu, akordeonista może grać całymi akordami i stąd właśnie pochodzi sama nazwa akordeonu.
W 1829 r. w Wiedniu budowniczy organów Cyrill Demian oraz jego synowie Carl i Guido opatentowali instrument o nazwie „accordion”, podając jako jego najważniejszą cechę właśnie możliwość gry akordami. Stworzony przez Demian’ów instrument ewaluował na przestrzeni czasu np. stopniowo zwiększała się liczba jego klawiszy (początkowo było to tylko 5) zmienił się również sam sposób gry na tym instrumencie (początkowo miech pracował wertykalnie). Instrument zyskał dużą popularność we Francji oraz we Włoszech i w różnych krajach przyjmował różne lokalne odmiany. Stopniowo w drugiej połowie XIX w. akordeon wyszedł z salonów i zyskał popularność wśród klasy robotniczej, obecnie ponownie doceniany, znowu coraz częściej pojawia się na salach koncertowych.
Cechą charakterystyczną produkcji akordeonów w Niemczech było zlecanie kolejnych etapów produkcji podwykonawcom – chałupnikom. Podwykonawcy ci z czasem zaczęli zakładać własne zakłady i tak w 1852 r. Adolph Herold rozpoczął swoją działalność w Klingenthal, które wówczas było jednym z największych niemieckich centrów produkcji harmonijek ustnych, a wkrótce również i harmonii ręcznych. Powstało wiele cenionych na świecie marek jak Barcarole, Contasina, Firotti, Horch i Royal Standard. W wyniku coraz większej konkurencji pomiędzy markami, mniejsze firmy zostają przejmowane przez większe, a produkcja instrumentów koncentruje się. W 1948 r. powstaje w Klingenthal państwowa firma „VEB Klingenthaler Harmonikawerke”, która produkuje wówczas akordeony pod marką „Weltmeister” na rynek Niemiec Wschodnich.
Akordeon tej właśnie produkcji, model „Senola II”, prezentujemy na naszym portalu, dzięki uprzejmości Pani Grażyny Jaskuły. Jest to akordeon klawiszowy, z czerwonymi perłowymi przegrodami wraz z futerałem. Pani Grażyna otrzymała go w prezencie od swojego dziadka – Aleksandra Pszkita, który w wieku 51 lat w październiku 1946 r. wraz żoną i 3 córkami przyjechał do Elbląga ze Stoczka Łukowskiego, aby rozpocząć nowe życie po trudach wojny.
Urodzony w Kisielsku koło Stoczka Łukowskiego, jako syn stolarza i rolnika, sam uczy się języków, w tym esperanto, wyucza się księgowości. Urodzony majsterkowicz, wiecznie coś naprawia i ulepsza, konstruuje dla siebie i sąsiadów radia kryształkowe. Jego pasją jest również muzykowanie. Śpiewa w chórze kościelnym w Stoczku Łukowskim. Sam uczy się również gry na okarynie, klarnecie, trąbce i właśnie akordeonie, który przywozi później ze sobą do Elbląga i podarowuje swojej wnuczce. W Elblągu znajduje pracę jako malarz lakiernik w zakładzie „Zamech”.