Strug (hebel)

 


STATYSTYKI
  • 332 Wejścia

 

Opis

Wymiary: dł. 21 cm; szer. 5 cm; wys. 5 cm
Materiał: drewno, metal

Strug lub z języka niemieckiego „hebel” (niem. Hobel”) to proste ręczne narzędzie do obróbki drewna stosowane już od starożytności, obecnie zastąpione w warsztatach stolarskich przez obrabiarki i inne elektronarzędzia. Tradycyjne drewniane strugi składają się ze stalowego ostrza zwanego „żelazkiem” osadzonego przy pomocy klina w drewnianym korpusie. Wielkość strugów, ich kształt jak i kształt ich ostrzy zależał od ich konkretnego zastosowania. Strugi wykorzystywano przede wszystkim do wyrównywania płaszczyzn lub krawędzi, ale wykonywano nimi również bardziej zaawansowane prace jak np. wykonywanie wrębów i wpustów lub bardziej skomplikowanych profili. Przy ich użyciu zawsze obowiązywała zasada równomiernego posuwistego ruchu zgodnie z przebiegiem włókien obrabianego elementu.
Prezentowany, dzięki uprzejmości Pani Grażyny Jaskuły, egzemplarz to tzw. „gładzik” z charakterystycznym podwójnym ostrzem – składającym się z odchylaka i właściwego ostrza. Taka budowa jego żelazka umożliwiała bardzo precyzyjną obróbkę powierzchni w różnych kierunkach, dlatego stosowany on był do ostatecznego wyrównywania obrabianych powierzchni.
Jest to pamiątka po pradziadku Pani Grażyny – Jakubie Krysińskim, którą przywiozła ze sobą do Elbląga jej babcia Władysława Pszkit (Krysińska). Pradziadek Pani Grażyny urodził się w 1868 r. w Żegocinie pod Poznaniem w zaborze austriackim. Gdy pobrał się z prababcią Pani Grażyny – pochodzącą z zaboru rosyjskiego Weroniką Krysińską (Niepon), pod oskarżeniem o szpiegostwo całą rodzinę wywieziono do Charkowa, skąd wrócili do Stoczka Łukowskiego w 1914 r. Jakub Krysiński był cieślą. Zachowały się zapiski mówiące o jego udziale w budowie pierwszej polskiej szkoły powszechnej w 1918 r. w Kisielsku (zachowana jest fotografia, przed drewnianym budynkiem szkoły z widocznym Panem Jakubem). Mama Pani Grażyny wspominała, że jeszcze jakiś czas temu w okolicy Stoczka Łukowskiego znajdował się dom zbudowany przez Pana Jakuba, na którym miał się on podpisać.

 

Specyfikacja

Data archiwizacji17 maja 2022 (17.05.2022)
Datowanie1. poł. XX w.
KategoriaKolekcje prywatne Muzea ponad granicami
Prześlij zgłoszenie dotyczące obiektu
 
 
Projekt dofinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury na lata 2007 - 2013 oraz budżetu samorządu województwa warmińsko - mazurskiego.