Wymiary: dł. 21 cm; szer. 5 cm; wys. 5 cm
Materiał: drewno, metal
Strug lub z języka niemieckiego „hebel” (niem. Hobel”) to proste ręczne narzędzie do obróbki drewna stosowane już od starożytności, obecnie zastąpione w warsztatach stolarskich przez obrabiarki i inne elektronarzędzia. Tradycyjne drewniane strugi składają się ze stalowego ostrza zwanego „żelazkiem” osadzonego przy pomocy klina w drewnianym korpusie. Wielkość strugów, ich kształt jak i kształt ich ostrzy zależał od ich konkretnego zastosowania. Strugi wykorzystywano przede wszystkim do wyrównywania płaszczyzn lub krawędzi, ale wykonywano nimi również bardziej zaawansowane prace jak np. wykonywanie wrębów i wpustów lub bardziej skomplikowanych profili. Przy ich użyciu zawsze obowiązywała zasada równomiernego posuwistego ruchu zgodnie z przebiegiem włókien obrabianego elementu.
Prezentowany, dzięki uprzejmości Pani Grażyny Jaskuły, egzemplarz to tzw. „gładzik” z charakterystycznym podwójnym ostrzem – składającym się z odchylaka i właściwego ostrza. Taka budowa jego żelazka umożliwiała bardzo precyzyjną obróbkę powierzchni w różnych kierunkach, dlatego stosowany on był do ostatecznego wyrównywania obrabianych powierzchni.
Jest to pamiątka po pradziadku Pani Grażyny – Jakubie Krysińskim, którą przywiozła ze sobą do Elbląga jej babcia Władysława Pszkit (Krysińska). Pradziadek Pani Grażyny urodził się w 1868 r. w Żegocinie pod Poznaniem w zaborze austriackim. Gdy pobrał się z prababcią Pani Grażyny – pochodzącą z zaboru rosyjskiego Weroniką Krysińską (Niepon), pod oskarżeniem o szpiegostwo całą rodzinę wywieziono do Charkowa, skąd wrócili do Stoczka Łukowskiego w 1914 r. Jakub Krysiński był cieślą. Zachowały się zapiski mówiące o jego udziale w budowie pierwszej polskiej szkoły powszechnej w 1918 r. w Kisielsku (zachowana jest fotografia, przed drewnianym budynkiem szkoły z widocznym Panem Jakubem). Mama Pani Grażyny wspominała, że jeszcze jakiś czas temu w okolicy Stoczka Łukowskiego znajdował się dom zbudowany przez Pana Jakuba, na którym miał się on podpisać.
Data archiwizacji | 17 maja 2022 (17.05.2022) |
Datowanie | 1. poł. XX w. |
Kategoria | Kolekcje prywatne Muzea ponad granicami |