• 243 Wejścia
• 90 Pobrań

Wymiary: 80 mm x 74 mm x 71 mm
Autor: Vögler Andreas
Miejsce powstania: Augsburg
Materiał: mosiądz, szkło
Technika: odlewanie, rytowanie, konstruowanie

Konstrukcja zegara opiera się na dwóch elementach połączonych ze sobą zawiasem: poziomej płytki w kształcie ośmioboku z wbudowanym kompasem oraz pierścienia tarczy równikowej ze wskazówką gnomonu.
Po stronie przeciwnej do zawiasu mocującego tarczę zegara znajduje się składane ramię pionu.
Pierścień tarczy równikowej zegara porusza się na zawiasie, co pozwala ustawić ją pod żądanym kątem. Służy do tego składane ramię kątomierza umieszczonego przy jednym z boków płytki poziomej.
Na pierścieniu godzinowym są dwie skale (na zewnątrz z zapisem cyfr rzymskich, wewnątrz z cyframi arabskimi). W pierścieniu umieszczona jest ruchoma poprzeczka (stanowiąca średnicę) z gnomonem. Na odwrociu puszki kompasu widnieją wygrawerowane nazwy miejscowości i ich szerokości geograficzne: Augsburg Cadix 36 Madrid Amsterdam 52 Barcello 41 Copenhagen i sygnatura wytwórcy And. Vogle.

Zegar równikowy jest jednym z rodzajów przenośnych (podróżnych) zegarów słonecznych. Ruchomy pierścień tarczy równikowej pozwala używać zegara w różnych lokalizacjach. Ramię kątomierza pozwala na ustawienie tarczy na odpowiednią szerokość geograficzną, wskazówka biegunowa (gnomon) powinna być do niej zawsze prostopadła. Kompas magnetyczny w obudowie pozwala na szybkie zorientowanie zegara względem stron świata. Pion służy ustawieniu zegara w płaszczyźnie horyzontu. Ze względu na małe rozmiary zegary podróżne często pełniły rolę zegarków osobistych.

Autor opisu: Małgorzata Czupajło

Literatura:
Libuše Urešová, “Zegary”, Warszawa 1987
Ludwik Zajdler, “Dzieje zegara”, Warszawa 1956
Arnold Zenkert, „Faszination Sonnenuhr“, Berlin 1984
Stanislav Michal, Irena Laboutkowá, „Katalog expozice mĕření času Národního technického muzea v Praze“, Praha 1997
Maciej Lose, “Zegary słoneczne Salomona Krignera”, Kostrzyń 2013
„Katalog zegarów słonecznych”, red. Rafał Zaczkowski, Jędrzejów 2013

Wystawy:
„Mors ianua vitae. Chrześcijańśkie obyczaje pogrzebowe”, dawny pałac biskupi, październik 2012 - lipiec 2014
„Sol omnia regit”, dawny pałac biskupi, czerwiec 2016 - maj 2019
„70 lat Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku”, dawny pałac biskupi

Prawa do wizerunku cyfrowego: CC BY 1.0 https://creativecommons.org/licenses/by/1.0/deed.pl