• 262 Wejścia
• 61 Pobrań

Wymiary: 96 mm x 76 mm x 90 mm
Autor: Rudich
Miejsce powstania: południowa Europa (Bałkany?)
Materiał: mosiądz
Technika: odlewanie, rytowanie, konstruowanie

Zegar słoneczny składa się z dwóch pierścieni (kół) oraz listwy z przeziernikiem umieszczonej w środku obu pierścieni. Po ustawieniu wewnętrznego pierścienia w pozycji roboczej, oba pierścienie tworzą ze sobą kąt prosty, w czym pomaga niewielki ogranicznik zamontowany na pierścieniu zewnętrznym. Z jednej strony pierścienia zewnętrznego wyryta podziałka kątowa w zakresie od 0° do 90° co 10°, z dokładnością co 1°. Służy do nastawienia szerokości geograficznej miejsca użycia zegara. W tym celu należy przesunąć uchwyt zawieszający zegar na żądaną wartość ( w tym egzemplarzu uchwyt jest uszkodzony, brakuje kółka do zawieszania). Z tej samej strony pierścienia, co podziałka kątowa, wyryte są nazwy miejscowości z wartościami szerokości geograficznej: Arad 48, Baia 46, Brod 45, Buda 47, Cernik 4(?), Diakowo 46. Po drugiej stronie pierścienia zewnętrznego wyryte nazwy miejscowości z wartościami szerokości geograficznych: Arad 46, Eisek 46, Foinica 45, Gradiska 48 oraz sygnatura wytwórcy: Rudich fecit 1726.
W pozycji roboczej pierścień wewnętrzny obraca się o 90° tworząc płaszczyznę równoległą do równika ziemskiego. Na jego górnej powierzchni rzymskimi cyframi zaznaczono godziny w układzie 2 razy od 1 do 12. Na dolnej powierzchni pierścienia wewnętrznego wyryte nazwy miejscowości z wartościami szerokości geograficznych: Sibernik 44, Velika 46, Iuok 45, Kresewo 44, Mostar 44, Nalska 44, Omis 44, Posga 46.
W płaszczyźnie prostopadłej do pierścienia wewnętrznego znajduje się osadzona na dwóch zawiaskach listwa ze skalą dat dla całego roku oraz suwakiem poruszającym się w podłużnej szczelinie. Kalendarz na listwie zawiera literowe oznaczenia miesięcy. W suwaku znajduje się niewielki otwór, przez który przechodzi promień Słońca wskazując aktualną godzinę.

Zegar pierścieniowy służył jako zegar podróżny.

Autor opisu: Małgorzata Czupajło

Literatura:
Libuše Urešová, “Zegary”, Warszawa 1987
Ludwik Zajdler, “Dzieje zegara”, Warszawa 1956
Arnold Zenkert, Faszination Sonnenuhr, Berlin 1984
Stanislav Michal, Irena Laboutkowá, Katalog expozice mĕření času Národního technického muzea v Praze, Praha 1997
Katalog zegarów słonecznych, red. Rafał Zaczkowski, Jędrzejów 2013
Multimedialna Baza Danych Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego [online], [dostęp 30.03.2021]

Wystawy:
70 lat Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku - od maja 2019 r.

Prawa do wizerunku cyfrowego: CC BY 1.0 https://creativecommons.org/licenses/by/1.0/deed.pl