Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie jest jednym z najstarszych muzeów na terenie Warmii i Mazur. Działa nieprzerwanie od 26 lutego 1946 roku. W ciągu 65 lat swojej historii Muzeum przetrwało wiele reorganizacji i zmian administracyjnych. W 1987 r., jako jedno z pierwszych w Polsce, zostało muzeum samorządowym.

Muzeum założone zostało z inicjatywy Zofii Licharewej, która od stycznia 1945 r., jeszcze przed oficjalnym przekazaniem władzy polskiej administracji cywilnej, zajmowała się w Rastemborku zabezpieczaniem zabytków ruchomych zgromadzonych w okolicznych kościołach, dworach i pałacach. Działalność tą kontynuowała od maja 1945 r. jako pracownik Referatu Kultury i Sztuki Starostwa Powiatowego w Rastemborku (od maja 1946 r. – w Kętrzynie). Zgodnie z zaleceniami władz centralnych wszystkie zabytki zabezpieczone w składnicy w Kętrzynie musiały być przekazywane do innych placówek muzealnych i bibliotecznych. Jedną możliwość zachowania na miejscu mocno przetrzebionych już zbiorów w formie zorganizowanej kolekcji, stwarzało Polskie Towarzystwo Krajoznawcze, które miało uprawnienia do tworzenia muzeów i sprawowania opieki nad kolekcjami zabytków regionalnych.

Siedzibą Muzeum stał się na długie lata budynek dawnego aresztu przy ul Powstańców Warszawy 1. Powierzchnia wystawowa liczyła zaledwie 116 m2. W 1948 r. zbiory Muzeum po raz pierwszy zostały udostępnione dla zwiedzających. W maju 1967 r. Muzeum przeniesiono do pomieszczeń znajdujących się w odbudowanym zamku krzyżackim.

Od wielu lat Muzeum, poza wykonywaniem zadań statutowych takich jak gromadzenie zbiorów związanych z dziejami regionu, organizacja wystaw i edukacja regionalna, realizuje programy badawcze i edukacyjne finansowane również z funduszy przyznawanych przez Ministerstwa i agendy rządowe oraz z innych funduszy, także z Unii Europejskiej.